Yüksekte Güvenli Çalışma Eğitimi: Bir kimsenin adımını atarak çıkamayacağı yerler “yüksek” olarak kabul edilir. Yüksekte yapılan çalışma ise kişinin bulunduğu referans seviyesinin üzerinde, sağlık ve güvenlik açısından tehlike oluşturabilecek durumda yapılan çalışma biçimleridir. Yükseklik kavramı göreceli olup kişiden kişiye değişmektedir. Bir insanın denge noktası 2. bel omurudur. Literatürde, çoğunlukla bel hizasını geçen yerler yüksek olarak kabul edilmektedir. Ortalama bir insanın boyundan daha uzun yerler yüksek yerler, böyle yerlerde çalışmak da yüksekte çalışmaktır. Yüksekten düşme riski ise, birisinin seviye farkı nedeniyle düşerek yaralanma riskidir. Türkiye’de özellikle inşaat sektöründe önemli sayıda iş kazası meydana gelmektedir. Bu kazaların büyük bölümü yüksekten düşme şeklinde gerçekleşmektedir. Ancak sadece inşaatlarda çalışanların değil, merdiven kullanarak çalışan tüm çalışanların bu eğitimi alması zorunludur.

Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’nde “seviye farkı bulunan ve düşme sonucu yaralanma ihtimalinin oluşabileceği her türlü alanda yapılan çalışma; yüksekte çalışma olarak kabul edilir” şeklinde yükseklikten bağımsız olarak yaralanma ihtimalinin geçerli olduğu her seviye yükseklik olarak tanımlanmıştır.

Yüksekte Güvenli Çalışma Eğitimlerinin Amacı Nedir?

Her türlü çalışma alanında çalışma ekipmanlarının doğru kullanımı, bakımı ve kontrolünü sağlamanın yanı sıra mevcut tehlike ve risklere karşı farkındalık oluşturmaktır. Yüksekte montaj, demontaj, bakım-onarım ve temizlik işleri yapacak çalışanların bu eğitimi alması yasal zorunluluktur. Katılımcıları, yüksekte yapacakları çalışmalarda güvenli bir şekilde çalışmalarını tamamlamaları için gerekli olan asgari yüksekte güvenli çalışma metotları konusunda bilgilendirmektedir.

Yüksekte Çalışma Eğitimi Kaç Yıl Geçerli?

Mevzuata göre çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde, iş güvenliği ile ilgili eğitimler yıl da bir tekrarlanmalıdır. Bizlerde sahada yaptığımız gözlemlerde, yıllık tekrarı yapılmayan bilgilerin çalışanlar tarafından unutulduğunu ve uygulanmadığını gözlemlemekteyiz.

Yüksekte Güvenli Çalışma Eğitimi Verebilmek için İş Güvenliği Uzmanlığı Belgesi Dışında Sertifika Gerekli midir?

A veya B sınıfı iş güvenliği uzmanlığı sertifikası olan, yüksekte güvenli çalışma eğitimi verebilecek bilgi ve tecrübe birikimi olanlar bu eğitimi vermeye yetkilidirler. Üniversitelerden “Yüksekte Güvenli Çalışma Eğiticisi Eğitimi Sertifikası” almış olmak faydalıdır ancak zorunlu değildir. Ayrıca eğitmenlerin IRATA, SPRAT ve benzeri yurtdışı kökenli sertifikalarının olması da gerekli değildir. Söz konusu tüm sertifikalar 5 günlük eğitim sonucunda alınabilmektedir. İş güvenliği uzmanları, İSG ile ilgili tüm eğitimlerde olduğu gibi teorik ve pratik olarak kendilerini geliştirerek yüksekte güvenli alışma eğitimlerini de çalışanlara verebilme yetkinliğinde olabilirler.

IRATA Nedir?

Merkezi İngiltere’dedir. Açılımı; Industrial Rope Access Trade Association yani Endüstriyel İple Erişim Ticaret Birliği’nin kısaltılmasıdır.

SPRAT Nedir?

Merkezi Amerika’dadır. Açılımı; The Society of Professional Rope Access Technicians yani Profesyonel İple Erişim Teknisyenleri Derneğinin kısaltılmısıdır.

IRATA ve SPRAT; Yüksekte çalışma belgesi değil, iple erişim teknisyeni belgesidir.

Yüksekte Çalışma Eğitiminin Mevzuattaki Yeri

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 17. maddesine ve 15.05.2013 tarih ve 28648 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliği’nin 5. maddesine göre; işverenler, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini almasını sağlamakla yükümlüdür. Ayrıca 25786 sayılı yapı işlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliği ve 28695 sayılı kişisel koruyucu donanımların (KKD) işyerlerinde kullanılması hakkında yönetmelik gereği de bu eğitimin alınması zorunludur.

Yargıtayca verilen içtihat niteliğinde bazı kararlar ile de eğitimin önemine vurgu yapılmıştır: Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 23.03.1982 tarih ve 1498 esas sayılı ve 1701 karar sayılı kararında; “İşçiyi eğitmeden çalıştırmaya başlayan işveren, meydana gelen iş kazasından sorumludur.” ifadesine yer verilmiş [46], bir diğerinde ise Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 16.06.2004 tarih ve 2004/21-365 esas sayılı ve 2004/369 karar sayılı kararında “İş sağlığı ve güvenliği konusunda eğitim, bir kısım mevzuat ve hükümlerini içeren belgelerin verilmesiyle değil, eylemli olarak bu bilgilerin aktarılması ve öneminin kavratılması ile sağlanabilir.” denilmektedir.

Yüksekte Güvenli Çalışma Eğitimi Genel Bilgiler:

• Yüksekte Çalışma Eğitimi talebe göre temel ve ileri seviye olarak iki türde düzenlenmektedir.

• Mesleki yeterlilik olarak görülmeye başlanan yüksekte çalışma eğitimleri, tehlike sınıfı gözetmeksizin her işyerinin ihtiyaçlarına uygun olarak düzenlenebilmektedir.

• Eğitimlerimiz tecrübeli iş güvenliği uzmanlarımız tarafından verilmektedir.

• Eğitimlere katılım zorunludur.

• Eğitim sonunda yapılacak olan sınavlarda 70 puan ve üzerinde alan katılımcılara yüksekte çalışma eğitimi sertifikası düzenlenmektedir.

• Düzenlenen eğitimler belgelendirilir ve bu belgeler çalışanların özlük dosyalarında saklanır. Eğitim sonrası düzenlenecek belgede, eğitime katılan kişinin adı, soyadı, görev unvanı, eğitimin konusu, süresi, eğitimi verenin adı, soyadı, görev unvanı, imzası ve eğitimin tarihi yer alır.

Yüksekte Çalışma Eğitimi Konuları:

• Yüksekte Çalışma ile ilgili tanımlar

• Yüksekte Güvenli çalışmanın yasal dayanakları

• Düşme durdurma sistemleri

• Emniyet alma kuralları ( ankrajlama )

• Toplu korunma uygulamaları ve kişisel koruyucu donanımlar

• Kişisel koruyucu donanımların kontrol ve bakımı

• Merdiven, iskele ve platformlarda güvenli çalışma uygulamaları

• Sık kullanılan düğüm çeşitleri

• Askıda kalma şoku ve süresi

• Askıda kalan kişiyi kurtarma yöntemleri

Yüksekte Çalışma Eğitimi

Yüksekte çalışma eğitimiyle çalışanlarınız her türlü çalışma alanında çalışma ekipmanlarının doğru kullanımı, bakımı ve kontrolünü sağlamanın yanı sıra mevcut tehlike ve risklere karşı önlem almayı öğrenecektir. Yüksekte montaj, demontaj, bakım-onarım ve temizlik işleri yapacak çalışanların bu eğitimi alması yasal zorunluluktur. Katılımcıları, yüksekte yapacakları çalışmalarda güvenli bir şekilde çalışmalarını tamamlamaları için gerekli olan asgari yüksekte güvenli çalışma metotları konusunda bilgilendirmektedir.